ფორთოხალი (ლათ. Citrus sinensis (L.) Osbeck) – ციტრუსის გვარის ტეგანისებრთა ოჯახის, მრავალწლიანი, მარადმწვანე, საკმაოდ დიდი ხე-მცენარეა, ძლიერ საძირეზე დამყნილი 12 მ-მდე იზრდება, სუსტ საძირეზე – ტრიფოლიატზე დამყნილი ფორთოხლის სიმაღლე 4—6 მეტრამდეა. (more…)
ციტრუსოვნები
მეციტრუსეობა
დასავლეთ საქარველოს სუბტროპიკული ზონაში სადაც აბორიგენული სასოფლო სამეურნეო კულტურების გარდა სხვადასხვა ქვეყნებიდან შემოტანილი კულტურები ხარობს. ამ კულტურებს ახლო წარსულში, ქვეყნის ეკონომიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა. ეს კულტურებია ციტრუსოვნები, რომლის არც ისე შორეული ისტორია დაკავშირებულია ამ რეგიონების მოსახლეობის ეკონომიურ და სოციალურ აღმავლობასთან. (more…)
მანდარინის მოვლა-მოყვანის ინტენსიური ტექნოლოგია (რეკომენდაცია)
მანდარინის საბაღე ნაკვეთის შერჩევა და გაშენება
მანდარინის ბაღების გაშენებისას მეტად დიდი მნიშვნელობა აქვს ადგილის ოპტიმალური პირობების შერჩევას და მის სწორ ორგანიზაციას. ტერიტორიის ორგანიზაციისათვის პრინციპული მნიშვნელობა აქვს რელიეფს. არჩევენ ვაკე და მცირე დაქანების (0-50), საშუალო დაქანების (5-200) ფერდობებს, ძლიერ დაქანებული კი 20-30 გრადუსს არ უნდა აღემატებოდეს. ნიადაგის რგვისწინა დამუშავებისა და მცენარეთა გაშენებისათვის საჭიროა შემდეგი ღონისძიებების გატარება, რათა სამუშაო წესიერად და მცენარეთა მოთხოვნილების შესაბამისად შესრულდეს. (more…)
ლიმონი
მასალა მოგვაწოდა საქართველოს აგრარიკოსთა მოძრაობამ
კენეტ კ. გროსი და ჯოზეფ ლ. სმილანიკი პროდუქციის ხარისხის და უსაფრთხოების ლაბორატორია, აშშ-ს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სასოფლო-სამეურნეო კვლევის ცენტრი, ბელტსვილი, მერილენდიხეხილის კვლევის ლაბორატორია, აშშ-ს სოფლის მეურნოების სამინისტროს სასოფლო-სამეურნეო კვლევის ცენტრი ფრესნო, კალიფორნია
სამეცნიერო სახელწოდება და შესავალი: ლიმონი (Citrus limon L. Burman f.) მთელი წლის განმავლობაში მოჰყავთ კალიფორნიაში, რომელიც ამ ციტრუსის ძირითადი მწარმოებელი შტატია. ლიმონი მოჰყავთ ასევე არიზონაში და უფრო მცირე რაოდენობით ფლორიდაში. ლიმონის ძირითადი ქვესახეობებია „ევრიკა“ და „ლისბონი“. ორივეს აქვს მკვრივი, გლუვი კანი და წვნიანი რბილობი მცირე რაოდენობის თესლებით. ლიმონის ზუსტი წარმოშობა უცნობია, მაგრამ ზოგი წყარო მის სამშობლოდ ჩრდილო-დასავლეთ ინდოეთს მიიჩნევს.
მანდარინი (ტანჟერინი)
მასალა მოგვაწოდა საქართველოს აგრარიკოსთა მოძრაობამ
სამეცნიერო სახელწოდება და შესავალი: მანდარინის სამშობლოა ჩინეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია. დასახელება „მანდარინი“ და „ტანჟერინი“ ხშირად სინონიმად გამოიყენება. ტერმინი „ტანჟერინი“ პირველად მე-19 საუკუნეში გამოიყენეს იმ მანდარინების ასაღწერად, რომელთაც მონარინჯისფრო-მოწითალო ქერქი აქვთ. მანდარინების/ტანჟერინების ჯგუფი ძალზე მრავალფეროვანია და მოიცავს Citrus unshiu (საცუმას),C. deliciosa (ხმელთაშუაზღვისპირეთის მანდარინს), C. nobilis (სამეფო მანდარინს) და C. reticulata (ჩვეულებრივ მანდარინს), რომლებიც მთელს მსოფლიოშია ცნობილი, მაგრამ აშშ-ში მხოლოდ ჩვეულებრივ მანდარინს (C. Reticulata) აქვს ეკონომიკური მნიშვნელობა (Saunt, 2000). აშშ-ში პოპულარული სახეობებია „დანსი“, „ფალგლო“, „რობინსონი“, „სანბერტსი“, „კლემენტინი“. აშშ-ში ასევე მოჰყავთ მანდარინისა და ფორთოხლების ჰიბრიდები, როგორიცაა „ტემპლი“ და „მარკოტი“ და მანდარინის და გრეიპფრუტის ჰიბრიდები, მაგ. „მინეოლა“ და „ორლანდო.
ციტრუსი
სამეგრელო ზემო-სვანეთის სუბტროპიკული ზონა მცირემიწიან რეგიონს წარმოადგენს, სადაც ამჟამად ტრადიციული აბორიგენული სასოფლო სამეურნეო კულტურების გარდა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებიდან შემოტანილი კულტურები ხარობს და ქვეყნის ეკონომიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია. მათ შორის საკმარისია დასახელდეს ციტრუსი, რომლის არც ისე შორეული ისტორია სისხლხორციელადაა დაკაშირებული ამ რეგიონის მოსახლეობის ეკონომიურ და სოციალურ აღმავლობასთან. (more…)
სოფლის მეურნეობა 